1970
'71
'72
'73
'74
1975
'76
'77
'78
'79
1980
'81
'82
'83
'84
1985
'86
'87
'88
'89
1990
'91
‘Vreemde’ kraakacties? Endegeest en de Blauwpoortsbrug
gepubliceerd op 12 dec 2017 door Charlotte van Rooden

Soms rapporteerden de kranten ‘vreemde’ kraakacties. In het geval van een kraakactie in 1981 door medewerkers en patiënten van psychiatrisch ziekenhuis Endegeest in Oegstgeest werd in artikelen de term ‘kraken’ weer tussen aanhalingstekens geplaatst, alsof de betreffende journalist het eigenlijk niet als volwaardige kraakacties beschouwde. In een ander geval noemde een columnist van het Leidsch Dagblad een kraakactie uit 1983 expliciet ‘de meest merkwaardige kraakactie in de Leidse geschiedenis’.

Endegeest
In september 1981 berichtte het Leidsch Dagblad dat een tiental medewerkers en patiënten van het psychiatrisch ziekenhuis Endegeest in Oegstgeest het voormalige gemeentehuis van Oegstgeest hadden gekraakt. Het ging om een ‘gebouwtje’ dat op het terrein van Endegeest gelegen was en pas een week leeg stond. De krakers hadden het bezet omdat ze vonden dat er te weinig therapieruimte beschikbaar was. De krant vermeldde tevens dat er in het ziekenhuis een reorganisatie aan de gang was. Die veroorzaakte al langer spanningen binnen het ziekenhuis. Leidsch Dagblad 9 september 1981 en Leidsch Dagblad 20 januari 1981

‘Dat formele gehakketak duurt minstens een jaar’, zo werd één van de krakers geciteerd over de onderhandelingen wat betreft nieuwe ruimtes. Hoewel het merkwaardig was dat er door patiënten van een psychiatrisch ziekenhuis gekraakt werd, besteedde de krant hier niet expliciet aandacht aan. In feite is het misschien nog wel vreemder dat de krant schreef dat de directie van Endegeest niet op de hoogte te zijn van de ‘kraakactie’ en dus ook geen commentaar kon leveren.

Bovendien is het interessant dat in november een tweede, kort artikeltje verscheen waarin werd gemeld dat het ziekenhuis toestemming had gekregen van de gemeente het gebouw in kwestie te huren. In dit artikel werd de kraakactie weer vermeld: ‘Enkele maanden geleden “kraakten” medewerkers en patiënten het gebouw. Zij hadden dringend behoefte aan speel- en werkruimte.’ Leidsch Dagblad 30 november 1981

Blauwpoortsbrug
‘Meest merkwaardige kraakactie’Op 19 december 1983 meldde het Leidsch Dagblad dat het brugwachtershuisje op de Blauwpoortsbrug was gekraakt door twee individuen. Een dag later werd dit in een column gecorrigeerd: het ging om één kraker. ‘“Zeg maar Rob”.’ De columnist noemde het ‘de meest merkwaardige kraakactie in de Leidse geschiedenis’. ‘Kraakwachter in plaats van brugwachter. Een woning annex werkplaats, zo luidde het kraakplan voor dit kabouteronderkomen.’

De kraakactie was van korte duur. Rob werd naar eigen zeggen door politie en directie ‘bruggen en waterwerken’ van de gemeente uit het gebouwtje gejaagd. Daarbij werd hij zelfs ‘geïntimideerd’. Hij wilde van het leegstaande brugwachtershuisje zijn eigen huisje van maken. ‘Goed, het was niet zo groot’, vertelde hij de journalist. ‘Maar er was een keukentje, achterin was een wc en van de zolderruimte was best een slaapkamer te maken.’

Bij navraag aan de gemeente stelde een ambtenaar van de afdeling bruggen dat er geen sprake was geweest van intimidatie. De journalist schreef: ‘Wel wil hij kwijt – “maar dat is mijn persoonlijke mening” – dat krakers misschien wel eens om intimidatie vragen.’ De ambtenaar, als ‘bruggenman’, benadrukte dat het niet ongevaarlijk was het huisje te bewonen: ‘Er zit een hele machinekelder in. Die is weliswaar laatst nog wel door de inspecteur goedgekeurd. Maar ik weet natuurlijk wat er gebeurt als daar opeens van alles in gehangen wordt. Misschien slaan dan de stoppen wel door.’ Leidsch Dagblad 20 december 1983

Beeldvorming
De manier waarop in kranten over kraakacties werd geschreven, had invloed op hoe mensen kraken beschouwden. (Zie: Mediaspektakel rond Di Singh of ‘Goede’ krakers vs. ‘slechte’ krakers) In deze gevallen van kraakacties op het terrein van Endegeest en de bruggen van de gemeente werd er over de acties geschreven alsof het geen volwaardige kraakacties waren, hoewel het onduidelijk blijft waarom de krant dit vond. De kraakactie van het bijgebouw van Endegeest was bijvoorbeeld succesvol, want het bijgebouw werd kort erna als therapieruimte ingericht.

In het geval van de Blauwpoortsbrug was de kraakactie niet eens zo merkwaardig. Leegstaande gebouwen werden in alle vormen en maten gekraakt, bovneiden kozen krakers soms zelfs voor andere doelwitten. (Zie bijvoorbeeld: ‘ANWB-paal gekraakt’) Sterker nog, vier jaar later was het voormalig burgwachtershuisje aan het Havenplein gekraakt. De kraker mocht aanvankelijk blijven zitten, omdat de rechthebbende bewoonster verdwenen leek. Toen deze zich meldde, verliet de kraker het brugwachtershuisje alsnog. Dit incident kreeg van de krant echter maar honderd woorden. Leidsch Dagblad 2 juni 1987

Het kraken van brugwachtershuisje riep dus helemaal niet zoveel vragen op als de commentator in 1983 suggereerde.